Ένα απ’ τα πολλά διδάγματα που παίρνουμε παραδοσιακά απ’ την παιδική μας ηλικία είναι το «Να συμπεριφέρεσαι όπως θέλεις να σου συμπεριφέρονται». Εύκολο να το πει κανείς κι εννοείται πολύπλοκο στην πράξη. Κι όχι μόνο πολύπλοκο αλλά και συζητήσιμο. Γιατί τα πάντα σ’ αυτή τη ζωή έχουν πολλές οπτικές και το σωστό του καθενός διαφέρει. Να δούμε τώρα σε τι θα συμφωνήσουμε.
Ας αρχίσουμε με το εύκολο. Είναι όντως αθέμιτο, είναι λάθος, είναι ανέντιμο να πράττεις όπως σιχαίνεσαι να πράττουν οι άλλοι, ακόμα και σε πιο προσωπικό επίπεδο. Να έχεις μία συγκεκριμένη συμπεριφορά προς έναν άνθρωπο –επειδή μπορείς– που δε θα ανεχόσουν από κανέναν. Να το ξέρεις, να το αντιλαμβάνεσαι, να το βλέπεις κι όμως να το κάνεις. Χωρίς την παραμικρή προσπάθεια να αλλάξει αυτό.
Τέτοιες καταστάσεις προκύπτουν από καθαρό εγωισμό και μόνο, από υπεροψία, απ’ το σύνδρομο του δυνατού. Κι είναι πραγματικά κρίμα να ακολουθεί κάποιος άνθρωπος τέτοια μοτίβα. Δηλαδή τι; Επιδεικνύεσαι, χαίρεσαι να βλέπεις τον άλλον να βιώνει πράγματα που δε θέλεις να περάσουν ούτε καν ξυστά από δίπλα σου; Έλλειψη παιδείας λέγεται και bullying. Να το προσέξουμε.
Μία άλλη περίπτωση είναι όταν κάποιος συμπεριφέρεται με έναν τρόπο –ας τον πούμε άξεστο– με σκοπό τη συμμόρφωση κάποιου ατόμου. Θέλει να δώσει ένα μάθημα σ’ αυτόν, ένα δίδαγμα, θέλει να εκδικηθεί πιθανόν. Διότι είναι ο μόνος τρόπος, η τελευταία επιλογή, η λύση που χρειάζεται για να ακολουθηθεί ώστε να ταρακουνηθεί ένας άνθρωπος. Ένας άνθρωπος που όντως χρειάζεται ταρακούνημα. Είτε γιατί έχει πάρει λάθος δρόμο είτε επειδή σε θίγει εσένα ως προσωπικότητα. Εκεί ναι, δικαιούσαι να κάνεις πράγματα που εσύ δε θα ήθελες να βιώσεις. Με τις ευχές μας.
Υπάρχει κι άλλη περίπτωση όμως. Τι, νομίζατε τόσο εύκολα θα τελειώναμε; Όσα έχουν αναφερθεί πιο πάνω είναι κατά κάποιον τρόπο ελεγχόμενα. Αν όχι ελεγχόμενα, είναι πράγματα που σίγουρα διακρίνονται εύκολα. Μπορείς να τα αναγνωρίσεις. Κι έπειτα με τον κατάλληλο χειρισμό να τα αντιμετωπίσεις.
Άλλο είναι αυτό που έρχεται να περιπλέξει τα πράγματα και να δημιουργήσει τις περισσότερες παρεξηγήσεις και να καθορίσει, τελικά, τις σχέσεις. Είναι όταν συμπεριφερόμαστε με έναν τρόπο που δεν καταλαβαίνουμε αν κάποιους ενοχλεί κι αν στην τελική θα μας ενοχλούσε και μας μια αντίστοιχη συμπεριφορά.
Να αλλάξουμε, αποκλείεται. Έτσι είμαστε και θα ήταν άδικο να μας ζητηθεί να τροποποιήσουμε τον χαρακτήρα μας. Ας κάτσουν όλοι οι άμεσα εμπλεκόμενοι να το αναλύσουν λιγάκι. Αν η συμπεριφορά μας είναι τέτοια κι είναι ίδια, όμοια, σταθερή προς όλους τότε όλα κομπλέ.
Αυτό ίσως να είναι κι ένα απ’ τα μεγαλύτερα ζητήματά μας. Δε μας αρέσει η συμπεριφορά κάποιου γιατί νιώθουμε ότι είναι περίεργη και δεν τη γουστάρουμε. Ωραία. Ας την αποδεχτούμε τουλάχιστον. Άμα δε γουστάρεις μην έχεις πολλά πάρε-δώσε. Μη ζητάς, όμως, από κάποιον να αλλάξει. Δέξου τον χωρίς πολλά-πολλά. Έτσι είναι. Κι αυτά που κάνει και λέει δεν τα κάνει αποκλειστικά προς εσένα, αλλά έχουν μια καθολική απεύθυνση. Αν αρνείσαι ή είσαι ανίκανος να τα δεχτείς, απλώς γύρισέ τους την πλάτη.
Όλοι μας, όμως, θα πρέπει να αποδεχτούμε και κάτι ακόμα. Ότι όλοι οι άνθρωποι δεν είναι ίδιοι κι ότι όλες οι ώρες δεν είναι ίδιες. Έτσι, προκύπτει ότι δεν μπορούν όλοι να τα σηκώνουν όλα, δεν μπορούν να τα ανέχονται. Κάτι τους τη σπάει, κάτι τους χαλάει, το timing δεν ευνοεί.
Συνεπώς, παιδιά, κανείς δεν έχει δίκαιο ή άδικο. Εμείς είμαστε που πρέπει να βρούμε τα κουμπιά των ανθρώπων που θέλουμε στη ζωή μας, που επιθυμούμε να είναι κοντά μας. Σ’ αυτούς, αν χρειαστεί, θα κάνουμε το χατίρι και θα προσέξουμε κάποια πράγματα. Φτάνει να μην είναι εξωφρενικά. Για τους υπόλοιπους, σκασίλα μας μεγάλη.
Μη βιάζεσαι ποτέ να βγάλεις συμπεράσματα για τη συμπεριφορά του άλλου από κάτι που εσύ, λανθασμένα, πήρες προσωπικά. Τουλάχιστον όχι προτού το συζητήσεις. Μια κουβέντα είναι, παιδιά. Δεν κοστίζει τίποτα. Κι έπειτα κάνε ό,τι καταλαβαίνεις.