Παρατηρώντας αυτή τη σχέση εξελικτικά, φαίνεται ότι διέρχεται από ποικίλα στάδια
–Στα πέντε, η μαμά είναι το είδωλο της κόρης. «Πασαλείφει» όλο της το πρόσωπο με το κραγιόν της, κάνει το μοντέλο βάζοντας τα σκουλαρίκια ή τα ψηλά της τακούνια, προσπαθώντας να της μοιάσει.
–Αυτό συμβαίνει μέχρι τα δεκατρία, όταν ξαφνικά η μαμά γίνεται το πιο ανίδεο και χωρίς κατανόηση πλάσμα στον κόσμο. Στα μάτια της κόρης η ανάγκη για ανεξαρτησία και η επαναστατική διάθεση της εφηβείας μετατρέπουν τη μητρική αγάπη σε επίμονη προσπάθεια ελέγχου. Βέβαια, σε κάθε δυσκολία η πρώτη αντίδραση είναι η λέξη «Μαμααά!».
–Κάπου μεταξύ των είκοσι και τριάντα ετών, οι ισορροπίες πάλι αλλάζουν (ειδικά αν η κόρη γίνει σύζυγος και μητέρα) και τότε η μαμά γίνεται η καλύτερή της φίλη.
Όταν αρχίζουν τα προβλήματα…
Αυτή η τόσο σημαντική σχέση δεν είναι πάντα υγιής και μπορεί να οδηγηθεί σε αποξένωση, έλλειψη επικοινωνίας και συναισθήματα θυμού.
Τα αίτια της ρήξης μεταξύ μητέρας και κόρης
Τα αίτια αυτής της ρήξης μπορεί να είναι κοινωνικά, οικογενειακά ή ατομικά.
-Οι κοινωνικές συνθήκες και οι ραγδαίες αλλαγές στον τρόπο διαβίωσης από γενιά σε γενιά μπορεί να δημιουργήσουν ένα χάσμα μεταξύ τους.
-Η γυναίκα που δεν είναι έτοιμη να γίνει μητέρα, είτε επειδή δεν ήθελε να μείνει έγκυος, είτε επειδή νιώθει ότι δεν πρόλαβε να ζήσει αυτά που επιθυμούσε, είτε επειδή ο σύντροφος την εγκατέλειψε, μπορεί να δημιουργήσει μια τέτοιου είδους σχέση.
-Μια διαζευγμένη γυναίκα, που δέχεται κοινωνικές και οικονομικές πιέσεις μπορεί να ξεσπάσει τα συναισθήματα μοναξιάς και άγχους στην κόρη της.
-Παράλληλα, η κόρη συνήθως βλέπει με καχυποψία και άρνηση κάθε προσπάθεια της μητέρας της να βρει έναν καινούριο σύντροφο
-Επιπλέον, ο τρόπος ανατροφής της μητέρας, οι συμπεριφορές και τα συναισθήματα που είχε εισπράξει από την πατρική της οικογένεια, μπορεί να της έχουν δημιουργήσει απωθημένες επιθυμίες ή συναισθηματικά κενά Αυτά, αν δε γίνει μια πολύ σημαντική προσπάθεια αυτογνωσίας και βελτίωσης, θα επαναληφθούν στη σχέση της με την κόρη, καθιστώντας την τοξική.
Όταν υπάρχουν συγκρούσεις…
Είναι σημαντικό να γίνει αντιληπτό και από τις δυο πλευρές ότι καμία ανθρώπινη σχέση δεν έχει μόνο καλές στιγμές.
Οι διαφωνίες και οι συγκρούσεις είναι αναμενόμενες και μάλιστα, αν αντιμετωπιστούν σωστά, μπορούν να δυναμώσουν το δεσμό. Σημασία έχει το είδος και η συχνότητα των συγκρούσεων αλλά και ο τρόπος επίλυσής τους.
Λύση… η αντικειμενική σκέψη
Το βασικό εργαλείο είναι η αντικειμενική σκέψη. Αυτό συμπεριλαμβάνει την ύπαρξη μιας ουδέτερης νοοτροπίας, τις υποχωρήσεις, τη στήριξη σε πραγματικά περιστατικά και το διαχωρισμό της λογικής από το συναίσθημα. Αυτή προωθεί τη σαφήνεια και ενθαρρύνει τη σκέψη.
Μεγάλο λάθος η υποκειμενικότητα!
Από την άλλη πλευρά η υποκειμενικότητα δυσκολεύει τη σχέση μάνας – κόρης. Μια υπερβολικά υποκειμενική αντίληψη υποδεικνύει ένα εγωκεντρικό άτομο. Στηρίζεται σε προσωπικά συναισθήματα, προκαταλήψεις, μονόπλευρες απόψεις, στενό οραματισμό και εγωκεντρικές παρατηρήσεις.
Συμβουλές….
Αν δοθεί ιδιαίτερη προσοχή σε κάποια σημεία της σχέσης μητέρας-κόρης, τότε αυτή μπορεί να γίνει υγιής, στηριζόμενη σε γερές βάσεις. Αυτά τα σημεία είναι:
1. Κάθε πιθανό πρόβλημα που δημιουργείται στη σχέση σε οποιαδήποτε από τις δύο, όσο μικρής σημασίας κι αν είναι, οφείλει να διατυπωθεί με ειλικρίνεια.
2. Είναι σημαντικό η μητέρα να κάνει προσπάθεια να κατανοήσει τα συναισθήματα και τις σκέψεις της κόρης.
3. Η προσπάθεια κατανόησης, όμως, διαφέρει από την ενεργό υποστήριξη.
4. Η αντιπαράθεση δεν πρέπει να είναι μαχητική και δε χρειάζεται να οδηγείται στα άκρα. Αφήστε λίγο χρόνο να εκτονωθεί ο θυμός και συζητήστε όταν θα υπάρχει περισσότερη ηρεμία.
5. Σε κάθε υγιή σχέση, κάθε μέλος αναλαμβάνει την ευθύνη για τις ενέργειές του και για τη σχέση. Δε χρειάζεται η μητέρα να αναλαμβάνει τις ευθύνες της κόρης ή το αντίστροφο.
6. Μητέρα και κόρη δεν μπορούν να λύσουν η μία τα προβλήματα της άλλης αλλά μπορούν να αλληλοϋποστηριχτούν και να βοηθήσουν η μία την άλλη.
7. Η οικειότητα επιτυγχάνεται μέσω της αγάπης και της αμοιβαίας εμπιστοσύνης, όχι μέσω της εξάρτησης και της απουσίας προσωπικού χώρου.
8. Δεν έχουν όλες οι μητέρες και οι κόρες την ικανότητα να αλλάξουν. Σ’αυτήν την περίπτωση κάποια από τις δύο θα χρειαστεί να κάνει περισσότερα από ότι της αναλογεί και να είναι πιο ανεκτική.
9. Τόσο οι μητέρες όσο και οι κόρες είναι ανθρώπινα όντα που κάνουν λάθη.
Μια υγιής σχέση μητέρας-κόρης γεμίζει ικανοποίηση και τις δύο πλευρές. Την κόρη γιατί της προσφέρει ένα πολύτιμο στήριγμα και εφόδια για το μέλλον και τη μητέρα γιατί έτσι αισθάνεται ολοκληρωμένη ως άνθρωπος και πετυχημένη στον πιο βασικό ρόλο της ζωής της!
Κρίστη Μηλιόρδου ψυχολόγος
